wol en wede in middeleeuws roermond

Roermond, de stad waar wij werken, was tot in de negentiende eeuw een stad waarin de textielindustrie belangrijk was. Het aantal mensen dat in de eerste decennia van die eeuw in 'de textiel' werkte zou toen alleen zijn overtroffen door Leiden en Tilburg. De geschiedenis van Roermond als stoffen producerende stad gaat echter veel verder terug. Al in de dertiende eeuw was Roermond een 'lakenstad', een stad waar wollen doek werd geproduceerd dat op grote afstand werd verhandeld. Van de Nederlandse steden is alleen in Maastricht een oudere wolverwerkende nijverheid aantoonbaar.

Dit is een artikel dat door Chris Roemen van Ecotex/Ecological Textiles is geschreven voor de Spiegel van Roermond, het jaarboek van de Stichting Rura. Deze stichting is een van de clubs die proberen om te redden wat er nog te redden valt van de oude stad. In het stuk wordt ingegaan op de wolhandel en -nijverheid in Roermond. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de wijze waarop de wol werd verwerkt, waarbij met name het blauwverven met wede verder wordt toegelicht. Het artikel kan hier worden gedownload.

* Een schilderij uit 1594-1596 van Isaac Claesz van Swanenburg, getiteld Het ploten en kammen. Bij het ploten wordt de wol van de huid losgemaakt, hetgeen veronderstelt dat het schaap eerst werd geslacht, hetgeen doorgaans natuurlijk niet het geval was. Het ploten gebeurt door de man rechtsvoor. Op het schilderij, te zien in Museum de Lakenhal te Leiden, worden meerdere onderdelen van het proructieproces afgebeeld. Zo zien we rechtsboven hoe mensen op de wol slaan, om het ergste vuil te verwijderen. Bovenaan in het midden wordt de wol ingevet, helemaal links lijkt een handvoller doende de natte wol te vervilten door er met een knuppel op te slaan. Vooraan is iemand doende het spinnen voor te bereiden.