Elk kledingstuk, zowel een jas met siernaden, knopen, ritsjes voering en capuchon als een ‘gewoon’ T-shirt is eigenlijk een heel complex product dat op talloze manieren is bewerkt voordat het uiteindelijk in jouw kledingkast belandt. In de modebladen wordt vooral aandacht gegeven aan het design, maar voordat een kleermaakster aan de slag gaat, heeft de stof waar zij de schaar in zet vaak al vele bewerkingen ondergaan.
Hieronder 6 weetjes over geweven kleding en jerseys.
Voor het maken van doek (de stof waarvan kleding wordt gemaakt) worden eigenlijk maar twee basistechnieken gebruikt: weven en breien. In essentie is weven een stokoude techniek die in veel oude culturen al bekend was. Garens werden in de lengterichting op een raam gespannen (de ketting), en dwars daarop werd er een ander garen doorheen gevlochten (de inslag). Natuurlijk zijn er talloze manieren om weefsels te maken en gebeurt dit tegenwoordig op zeer geavanceerde machines die razendsnel werken, maar de essentie van weven is nog steeds dezelfde: het is een tweedradensysteem van ketting en inslag.
Breien is een eendraadssysteem: geen 'vlechtwerk' maar kleine lusjes die in elkaar haken. Dat maakt dat breisels (ook: tricot of jersey) altijd rekbaar zijn, en veel elastischer dan geweven stoffen.
In de laatste decennia zijn in de mode-industrie de jerseys enorm in opkomst. Waar vroeger vooral T-shirts, sokken en ondergoed werden gebreid, worden met die techniek tegenwoordig ook steeds vaker rokken, overhemden, jassen en broeken gemaakt.
De belangrijkste reden is dat jerseys wat nonchalanter ogen dan weefsels en goed passen in een 'casual' modebeeld zoals we dat tegenwoordig kennen. Jerseys vallen soepel om je lichaam, en bewegen door hun rekbaarheid wat gemakkelijker met je mee, terwijl kleding van geweven stoffen vaak wat stijver oogt.
Een nadeel kan zijn dat jerseys juist door hun soepelheid en elasticiteit je lichaamsvormen volgen, en daar moet je een beetje het figuur voor hebben. Ben je iets te zwaar, dan is dat extra pondje nog wel te verstoppen achter een geweven kledingstuk, maar bij een jersey is dat een stuk moeilijker.
Niet alleen de casual mode bepaalt dat veel kleding tegenwoordig van jerseys worden gemaakt, wat ongetwijfeld ook meespeelt is dat ze goedkoper zijn. Geweven stoffen zijn duurder, met name omdat de weefmachines duurder zijn en om grotere investeringen vragen dan breimachines. Dat is ook een van de redenen waarom weverijen verder gespecialiseerd zijn dan breierijen: zo zijn er maar weinig weverijen die zowel wollen als katoenen doek produceren, omdat daarvoor verschillende machines worden gebruikt. Op breimachines is het daarentegen eenvoudiger om zowel wollen als katoenen doek te maken.
Al met al zijn jerseys goedkopere stoffen, en omdat kleding steeds korter wordt gedragen en de prijzen daardoor constant onder druk staan, kiezen veel merken hiervoor. Jerseys zijn goedkoper in de productie en de kleding die ervan wordt gemaakt, kan goedkoper worden aangeboden.
Breisels en weefsels zijn dus andere soorten stoffen, met verschillende eigenschappen. Over de kwaliteit zegt dat eigenlijk niets, tenminste niet in de zin dat de ene techniek beter zou zijn dan de andere.
Is er dan een verschil in duurzaamheid?
Voor het maken van het doek lijkt het verschil gering: het produceren van honderd kilo jersey-doek kost ongeveer net zo veel energie als een gelijke hoeveelheid geweven stof.
Er zit wel een verschil in de 'gebruiksfase', door de consument. Geweven stoffen zijn door hun structuur namelijk altijd wat stugger, wat met zich meebrengt dat ze sneller kreuken. Je zult dus wat langer moeten strijken op een geweven overhemd dan op een overhemd dat van een jersey is gemaakt. Daarbij gaan we er natuurlijk van uit dat dit overhemd niet kreukvrij is gemaakt, want dat is een erg milieu-onvriendelijke afwerking van het doek.
Daar staat tegenover dat jerseys sneller kapot gaan, door de aard van de techniek. Gaatjes ontstaan sneller in T-shirts dan in een geweven overhemd.
Een mooie ontwikkeling is dat tegenwoordig steeds vaker ook linnen en hennep in gebreide vorm wordt aangeboden. Beide zijn zogenaamde 'bastvezels' en staan bekend als stug. Dat kun je snel zien in de kleding die ervan is gemaakt, want zowel linnen als hennep zijn erom berucht dat ze zo snel kreuken. Maar die kreukgevoeligheid geldt met name voor de geweven artikelen, en niet of in veel mindere mate voor de linnen- of hennep jerseys. Voordeel is dat je hierdoor kan genieten van de natuurlijke eigenschappen van linnen of hennep, zonder dat je al te lang en al te vaak met de strijkbout in de weer hoeft te zijn. Daar staat tegenover dat jerseys van deze stugge materialen nog gevoeliger zijn: extra oppassen voor gaatjes dus.